Menu Zamknij
Uchwała Nr XXXVII/573/21 z dnia 24 listopada 2021 r. Rady Miejskiej w Słupsku w sprawie ustanowienia na obszarze rewitalizacji Miasta Slupska Specjalnej Strefy Rewitalizacji

SŁUPSK

Okres realizacji działań rewitalizacyjnych

W roku 2009 został przyjęty pierwszy Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Słupska na lata 2009-2015 zatwierdzony przez Radę Miejską w Słupsku uchwałą nr XXXVI/514/2009 z dnia 25 marca 2009 r. Celem przyjętych w ramach programu przedsięwzięć była poprawa jakości życia mieszkańców, stanu środowiska naturalnego i kulturowego, a także przywrócenie ładu przestrzennego oraz ożywienie gospodarcze i odbudowa więzi społecznych. Obecnie działania rewitalizacyjne na terenie gminy realizowane są na podstawie Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Słupsk na lata 2017-2025+, przyjętego XXVI/423/20 Rady Miejskiej w Słupsku z dnia 21 grudnia 2020 r. Program rewitalizacji jest podstawowym dokumentem w zakresie prowadzenia rewitalizacji na terenie gminy. Program opracowano dla obszaru rewitalizacji wyznaczonego w drodze uchwały nr XXIII/276/16 Rady Miejskiej w Słupsku z dnia 30 marca 2016 r w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji. W wyniku diagnozy i oceny terenów zdegradowanych pod kątem szczególnej koncentracji negatywnych zjawisk, wyznaczono obszar rewitalizacji o powierzchni 272 ha, zamieszkały przez 22 320 osób.

Charakterystyka problemów obszaru rewitalizacji

  • Sfera społeczna

Analizując stan deficytów społecznych wyznaczonego obszaru rewitalizacji należy zwrócić uwagę na ścisłe powiązanie licznych zjawisk przenikających się i wzajemnie na siebie oddziałujących. Niewątpliwym wyzwaniem stojącym przed miastem jest zapewnienie wsparcia coraz większej liczbie osób w podeszłym wieku. Niepokojące wnioski przynosi analiza wskaźnika obciążenia demograficznego. Wartości wskaźnika zarówno dla obszaru wyznaczonego do rewitalizacji, jak i dla całego miasta, wyraźnie przekraczają wartości referencyjne dla Polski i województwa pomorskiego, wskazując na postępujące starzenie się społeczeństwa. Kolejnym bardzo istotnym problemem społecznym jest zjawisko bezrobocia, w tym szczególnie długotrwałe pozostawanie bez zatrudnienia. W Słupsku prawie co druga osoba bezrobotna mieszka na obszarze rewitalizacji. Dla porównania stopa bezrobocia na obszarze wyznaczonym do rewitalizacji jest o ponad połowę wyższa niż w mieście, ponad 2,5 razy wyższa niż w województwie pomorskim i ponad 2 – krotnie wyższa niż w Polsce. Zjawisko bezrobocia jest często powiązane z innym problemem – ubóstwa. Jak wynika z danych statystycznych liczba osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej na obszarze rewitalizacji była ponad 2 krotnie wyższa niż dla całego miasta oraz 1,5 krotnie wyższa w odniesieniu do wartości referencyjnych dla Polski i województwa pomorskiego. Innym negatywnym zjawiskiem dotykającym obszar rewitalizacji jest przestępczość. Na obszarze rewitalizacji w 2015 r. odnotowano prawie dwukrotnie więcej przestępstw niż wynosi średnia dla miasta i ponad 2,5 krotnie więcej, niż wynoszą wartości referencyjne dla Polski i województwa pomorskiego.

  • Sfera przestrzenno-funkcjonalna

Obszar rewitalizacji charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem funkcji charakterystycznym dla dzielnic śródmiejskich i staromiejskich. Stanowi on szeroko rozumiane serce miasta, zajmujące także geograficznie centrum struktury miejskiej. Niemal cały obszar wyznaczony do rewitalizacji obejmuje historyczne założenia urbanistyczne miasta lokacyjnego, Podgrodzia i Śródmieścia, które pomimo zawiłych losów miasta zachowały w większości swą historyczną strukturę przestrzenną, z gęstą kwartałową zabudową, o dominującej funkcji mieszkaniowej, która zajmuje niemal połowę zagospodarowanego terenu. Podstawową formą zabudowy, w przypadku ulic stanowiących szkielet komunikacyjny obszaru rewitalizacji i ulic handlowych, są kamienice 4-kondygnacyjne z lokalami użytkowymi w parterach. Na obszarze rewitalizacji mamy do czynienia z wyraźną koncentracją budynków użyteczności publicznej. Poza lokalami użytkowymi w budynkach mieszkalnych, niemal ¼ obszaru zajęta jest pod prowadzenie usług: handlu, oświaty, kultury, administracji, zdrowia, sakralnych.
Przemiany społeczno-gospodarcze na przestrzeni ostatnich dekad wywołały szereg niekorzystnych procesów na obszarze Miasta, których skutki najbardziej zauważalne są na obszarze rewitalizacji. Zmiana stylu życia i oczekiwań mieszkańców wobec przestrzeni publicznych, a także wzrost znaczenia transportu samochodowego, przyczyniły się do pogłębienia procesu postępującej suburbanizacji. Zjawisko suburbanizacji oraz starzenia się społeczeństwa skutkowały z jednej strony wyludnianiem się centrum miasta, z drugiej strony zajęciem obszarów centralnych przez gorzej sytuowane grupy mieszkańców, borykające się często z wieloma problemami natury społecznej.

  • Sfera techniczna

Pomimo olbrzymiej wartości urbanistycznej i architektonicznej, obszar rewitalizacji uległ w wskutek wieloletnich zaniedbań oraz prowadzonej polityki planistycznej i mieszkaniowej daleko posuniętej degradacji technicznej. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że wyposażenie obiektów mieszkalnych w podstawowe media jest bardzo wysokie. Niemal wszystkie lokale korzystają z bieżącej wody i kanalizacji, prawie do wszystkich zostały doprowadzone przyłącza gazowe. Toalety zlokalizowane na piętrach (korytarzach) zostały niemalże zlikwidowane. Największy problem stanowią kwestie związane z zapewnieniem źródeł ciepła oraz stosunkowo niewielki udział lokali ogrzewanych ciepłem systemowym. Przy tym należy podkreślić, że prawie wszystkie obiekty budownictwa wielorodzinnego, w szczególności te powstałe po roku 1960 oraz wszystkie obiekty użyteczności publicznej, podłączone są do miejskiej sieci cieplnej.

  • Sfera środowiskowa

Niemal wszystkie obiekty mieszkalne powstałe przed 1945 rokiem wciąż ogrzewane są z indywidualnych źródeł ciepła, z wiodącą rolą pieców opalanych węglem. Niska jakość paliw, w połączeniu z niekorzystnym ukształtowaniem terenu, skutkuje pogorszeniem jakości powietrza na przeważającym obszarze miasta, w tym przede wszystkim na obszarze rewitalizacji. Pomimo, iż Słupsk w ostatnich latach jako jedyne ze średnich i dużych miast spełnia normy jakości powietrza (średnie stężenia roczne w normie), to i tak w przypadku stacji pomiarowych zlokalizowanych w centrum miasta kilkadziesiąt razy w ciągu roku przekraczane są normy stężenia pyłu PM10 i niezwykle szkodliwego benzoalfapirenu. Wprawdzie niemal cały obszar rewitalizacji uzbrojony jest w sieć cieplną, to jednak ze względu na wysokie koszty przebudowy lub budowy nowej instalacji wewnątrz nieruchomości, możliwość zmiany źródła ciepła na sieciowe cieszy się niskim zainteresowaniem.

  • Sfera gospodarcza

Z uwagi na śródmiejski charakter zabudowy oraz obowiązujące przeznaczenie terenu dyktowane zapisami miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, obszar rewitalizacji nie jest miejscem aktywności dużych firm produkcyjnych, a obszarem, na którym przeważają mikro i małe podmioty gospodarcze oraz firmy rodzinne, działające w branży usługowo-handlowej. Wyznaczony do rewitalizacji obszar charakteryzuje się nadal dość wysokim wskaźnikiem aktywności gospodarczej, jednak z roku na rok traci dominującą funkcję, zwłaszcza w dziedzinie obejmującej handel i usługi. W ostatnich latach zauważalna jest spadająca dynamika zakładania nowych działalności gospodarczych, co może być związane z nasyceniem lokalnego rynku podmiotami gospodarczymi oraz koniecznością konkurowania z przedstawicielami dużych sieci handlowych i usługowych funkcjonujących w mieście, również w jego centrum. Malejąca liczba nowo zakładanych działalności gospodarczych wynika również z coraz wyższych kosztów prowadzenia działalności oraz coraz mniejszej dostępności wykwalifikowanych i kompetentnych pracowników na lokalnym rynku pracy. Większość funkcjonujących na obszarze rewitalizacji przedsiębiorców wskazuje na problemy z pozyskaniem pracowników, co skutkuje zamknięciem lub zawieszeniem prowadzonej działalności gospodarczej.
Na obszarze rewitalizowanym funkcjonuje łącznie 2388 podmiotów gospodarczych (wg stanu na grudzień 2016 r.). Stanowi to 27,55% wszystkich zarejestrowanych działalności gospodarczych na terenie miasta.  Wśród prowadzonych działalności przeważają: działalność handlowa i działalność usługowa. Największy deficyt działalności prowadzonych na obszarze rewitalizacji odnotowuje się w branżach o charakterze innowacyjnym, z zakresu nowych technologii oraz branż kreatywnych. Należy podkreślić, że obszar rewitalizacji ma doskonałe warunki dla rozwoju startupów.  

Opis charakteru zabudowy obszaru rewitalizacji

Na obszarze rewitalizacji należy wyróżnić dwie odmienne struktury mieszkaniowe. Pierwsza grupa zlokalizowana jest w granicach miasta lokacyjnego i stanowi ok. 10 % powierzchni obszaru rewitalizacji. Grupa ta zabudowana została budynkami (blokami) wielorodzinnymi, których geneza wiąże się z odbudową zniszczonego w marcu 1945 r. Starego Miasta. Drugą grupę, obejmującą pozostały obszar wyznaczony do rewitalizacji, stanowią kamienice, które w głównej mierze tworzą zwarte pierzeje. Dominacja funkcji mieszkaniowe, jak również niewielka odległość obszaru od centrum miasta, przesądziły o kształcie intensywnej zabudowy ulic. Przed wszystkim przy głównych ulicach wnoszone były z reguły duże czynszowe kamienice o bogatym wystroju.
Wobec braku zniszczeń wojennych oraz niemal całkowitego zagospodarowania działek budowlanych, obszar ten praktyczne nie dawał możliwości wznoszenia nowych obiektów. W konsekwencji, blisko 80% całej substancji mieszkaniowej ma genezę przedwojenną, a średni wiek zabudowy obszaru rewitalizacji zbliża się do 100 lat. Z ogólnej liczby 268 budynków, będących w pełni własnością miasta, wybudowanych po 1990 roku jest tylko 12. Blisko stuletni okres eksploatacji zabudowy przy niewystarczających nakładach finansowych na remonty jest przyczyną złego stanu technicznego większości budynków mieszkaniowych. Obiekty komunalne zlokalizowane w obszarze rewitalizacji wykazują niestety jeszcze gorszy stan techniczny.

Główne działania rewitalizacyjne

Program rewitalizacji zakłada realizację tzw. “twardy” i “miękkich” projektów. Do tych pierwszych zaliczyć należy m.in.:

  • kompleksową modernizację i renowację zabudowy mieszkaniowej,
  • renowację obiektów zabytkowych i sakralnych,
  • rozbiór lokali użytkowych, będących w złym stanie technicznym,
  • poprawę efektywności energetycznej obiektów użyteczności publicznej,
  • poprawę jakości przestrzeni miejskich: zagospodarowanie wnętrza wewnątrzkwartałowych (podwórek), rewaloryzacja istniejących skwerów,
  • przebudowę Starego Rynku,
  • modernizację infrastruktury społecznej,
  • przebudowę modernizację infrastruktury technicznej,
  • adaptację nieużytkowanych budynków, w tym także obiektów zabytkowych, na cele społeczne i kulturalne.

Ponadto program przewiduję realizację szeregu tzw. “miękkich” projektów, mających na celu podniesienie jakości edukacji, integrację przedstawicieli różnych grup społecznych i wiekowych oraz aktywizację zawodową osób zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz aktywizację ludzi starszych. Łączny koszt przedsięwzięć podstawowych i uzupełniających wynosi 467 775 522 zł.

Ustanowienie i narzędzia SSR

  • Data ustanowienia SSR: 2021 r.
  • Obszar obowiązywania SSR: obszar rewitalizacji wyznaczonych uchwałą nr XXIII/276/16 Rady Miejskiej w Słupsku z dnia 30 marca 2016 r.
  • Narzędzia wskazane w SSR: dotacje dla właścicieli i użytkowników wieczystych wszystkich typów nieruchomości, niezależnie od realizowanych przez nie funkcji; uprawnienia i zakazy Miasta Słupska, tj. prawo pierwokupu i zakaz wydawania decyzji o warunkach zabudowy na obszarze rewitalizacji, straciły moc z dniem 7 czerwca 2018 r.
  • Poziom dofinansowania nakładów koniecznych w zasadach udzielania dotacji w SSR: do 50% poniesionych nakładów netto wysokość dotacji, maksymalny próg dotacji na jedną nieruchomość wynosi 100 000 zł.
  • Termin ogłaszania o naborze wniosków o dotacje w SSR: w terminie 14 dni od przyjęcia budżetu Miasta Słupska na dany rok budżetowy.
  • Termin składania wniosków o dotacje w SSR: w terminie nie krótszym niż 30 dni od ogłoszenia naboru.
  • Skład komisji oceniającej: pracownicy właściwych merytorycznie wydziałów Urzędu Miasta.
  • Liczba ogłoszonych naborów: 1
  • Liczba przyznanych dotacji w poszczególnych naborach: 2022 – 10
  • Link do uchwały w sprawie SSR: XXXVII/573/21 – Uchwały Rady Miejskiej – Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Słupska (um.slupsk.pl)
  • Link do publikacji promującej SSR opracowanej przez miasto: Specjalna Strefa Rewitalizacji (www.slupsk.pl)

Podobne wpisy