Jako zespół projektowy, mieliśmy okazję uczestniczyć w interesującej konferencji URBiNAT pod nazwą: „Natura dla innowacyjnej regeneracji urbanistycznej (Nature for Innovative and Inclusive Urban Regeneration NATiURB)”, która odbyła się 16 i 17 czerwca 2022 r. w Mediolanie we Włoszech, za którą serdecznie dziękujemy organizatorom czyli: CES Centre for Social Studies, Giangiacomo Feltrinelli Foundation, IULM University, ITEMS, GUDA.
W rozwoju miast coraz bardziej promuje się różnego rodzaju procesy rewitalizacji, które są zgodne z równoważonym rozwojem, zielenią, zdrowiem mieszkańców, innowacyjnymi technologiami i dialogiem społecznym. URBiNAT koncentruje się na rewitalizacji i zintegrowanym podejściu do tych dzielnic miasta, które najbardziej wymagają interwencji. Projekty skupiają się na przestrzeniach publicznych oraz na współtworzeniu nowych relacji społecznych i przyrodniczych w obrębie i pomiędzy różnymi dzielnicami. Stosując podejście holistyczne, biorąc pod uwagę pełny fizyczny, psychiczny i społeczny dobrostan obywateli, URBiNAT ma na celu współtworzenie tzw. „Zdrowego Korytarza” jako innowacyjnego i elastycznego rozwiązania opartego na naturze (NBS), które samo inicjuje dużą liczbę mikro rozwiązań wyłaniających się z procesów projektowych zapoczątkowanych przez lokalne społeczności.
Nature for Innovative and Inclusive Urban Regeneration (NATiURB) to pierwsza międzynarodowa konferencja organizowana przez URBiNAT. URBiNAT to pięcioletni projekt finansowany przez UE w ramach programu Horyzont 2020, realizowany w latach 2018-2023. W projekcie biorą udział trzy główne, wiodące miasta: Porto, Nantes i Sofia, opierające swoje rozwiązania na Nature-based solutions (NBS) czyli “Rozwiązania oparte na przyrodzie” oraz cztery miasta, Siena, Nova Gorica, Bruksela i Høje-Taastrup, dzielące się swoją wiedzą i powielające koncepcje i metodologie URBiNAT, działające jako “naśladowcy”. Projekt składa się również z międzynarodowej sieci miast i instytucji obserwatorów: Khorramabad City (Iran), URBEM (Brazylia), CEMPA (Brazylia), Delft University (Holandia), Cyprus Institute (Cypr), Setsuan University (Japonia), Nanahi City (Chiny).
NATiURB to dwudniowa publiczna konferencja, która odbyła się w Mediolanie, w dniach 16-17 czerwca 2022 roku.
Pierwszy dzień konferencji pod nazwą “Konferencja miast” miał miejsce 16 czerwca 2022r. w budynku Fondazione Giangiacomo Feltrinelli (FGF) w Mediolanie. Poranna sesja składała się z przemówień głównych, po których nastąpiły dyskusje przy okrągłym stole na temat współzarządzania NBS (czyli na temat rozwiązań opartych na przyrodzie) i wykorzystania przyrody jako element zintegrowanego podejścia do innowacyjnej regeneracji miejskiej. Głównymi mówcami byli: Cosimo Palazzo – Sekretarza Generalny FGF, Marie Yeroyanni z Komisji Europejskiej, Caterina Sarfatti – Dyrektor programu C40 Inclusive Climate Action oraz Tomaso Gorini z Green Europe Parity, Isabel Ferreira for Social Studies – Uniwersytete Coimbra, Blaž Mozeti. W debatach ogólnych na tematy środowiska naturalnego jako ważnego czynnika regeneracji zurabanizowanych przestrzenii zdegradowanych, rozwoju ekonomicznego miast i dzielnic, partycypacji społecznej i wsparcia politycznego debatowali: Nova Gorica – Kierownik Departamentu Środowisko i Planowanie przestrzenne, Zdravko Zdravkov – Sofia – Główny Architekt, Clio Biondi Santi – Siena – Radny, Goura Nataraj – Stowarzyszenie Paranà – Brazil – Deputowany.
Pierwszy dzień konferencji w budynku Fondazione Giangiacomo Feltrinelli (FGF) w Mediolanie. Źródło: IRMiR
Poruszono takie zagadnienia jak:
Demokratyczny dostęp do wszelkiego rodzaju innowacyjnych technologii wspierających ochronę klimatu. Kryteria zamówień publicznych skierowane na ochronę środowiska, różne instrumenty prawne, ustawodawstwo, rekomendacje dla wspierania innowacyjnych rozwiązań przestrzeni publicznych w miastach. Rozwój ekonomiczny miast minimalizujący zmiany klimatyczne. Tworzenie sieci wspierających procesy decyzyjne. Rozwiązania oparte na przyrodzie mają korzystny wpływ na klimat w obszarach zurbanizowanych. Bardziej przyjazny dla środowiska transport publiczny. Transport publiczny bez barier, efektywność energetyczna budynków, ekologiczny system ogrzewania za pomocą pomp ciepła. Inteligentne miasta – Hamburg, sieć ogrodów społecznościowych łączących ludzi i lokalne społeczności – Londyn, Mediolan – zielone dachy i balkony, parki miejskie. Dostosowanie do e-uczestnictwa, rozwój sieci cyfrowej. Lokalne społeczności zaangażowane w poprawę klimatu i środowiska w miastach, partycypacja społeczna, demokratyczny dostęp do terenów zieleni. Współpraca instytucji publicznych, lokalnych społeczności, różnych interesariuszy procesu odnowy miast, przedsiębiorców, ekspertów. Kontynuacja strategii długoterminowych. Tworzenie platform do partycypacji społecznej, debat, rozmów. Ochrona dziedzictwa kulturowego. Wzajemna współpraca na poziomie lokalnym i ponadlokalnym.
W drugiej części konferencji, wszystkie miasta, które biorą udział w projekcie, podzieliły się swoimi doświadczeniami na temat rozwiązań związanych z tworzeniem systemów zielonych korytarzy w swoich miastach oraz na temat kluczowych działań w ramach swoich projektów. Ożywione dyskusje odbywały się w grupach zgromadzonych wokół liderów takich miast jak: Nantes (Francja), Porto (Portugalia) i Sofia (Bułgaria), Bruxelles (Belgia), Høje-Taastrup (Dania), Nova Gorica (Słowenia), Siena (Włochy) oraz Khorramabad (Iran).
Poszczególne opisy projektów w ramach URBiNAT
1. Porto
Projekt zielonego korytarza w Porto w Portugalii rozpoczęto w 2019 roku. Proces partycypacyjny, obejmował wszystkich lokalnych aktorów. Głównym celem projektu było zidentyfikowanie zapotrzebowania mieszkańców na różnego rodzaju aktywności, które mogą powstać w ramach zielonego korytarza w mieście. Zaproponowano różnego rodzaju funkcje dla przyszłego korytarza takie jak np.: przestrzenie dla aktywności sportowej, różnego rodzaju ogrody społeczne i sensoryczne, miejski market, amfiteatr. W projekt ten zaangażowani zostali lokalni mieszkańcy. Zostały przeprowadzone analizy pod względem wykonalności projektu od strony technicznej i finansowej. W rezultacie, szereg działań jest obecnie wdrażanych i testowanych na wyznaczonym obszarze, a zielony korytarz rozpoczyna fazę budowy.
Obszar opracowania – Porto. Źródło: Nature for Innovative and Inclusive Urban Regeneration (NATiURB) on 16 & 17 June in Milan – Book of Abstracts, s. 20
2. Nantes
Teren, który został objęty opracowaniem znajduje się w północno-zachodniej części Nantes, w jednej z najbardziej zielonych dzielnic miasta: Nantes Nord. W przeciwieństwie do wielu francuskich i europejskich dzielnic mieszkalnictwa socjalnego, dzielnica Nantes Nord jest szczególnie dobrze połączona z centrum miasta za pomocą linii tramwajowej, autobusowej i dróg lokalnych. Jak podkreślono w Diagnozie Lokalnej, w dzielnicy o jednym z najwyższych wskaźników ubóstwa w mieście aktualny stan społeczno-ekonomiczny jest niepokojący. Do koncepcji projektowych zaangażowano lokalnych mieszkańców. Powstało szereg ciekawych pomysłów na zagospodarowanie terenu objętego opracowaniem, między innymi: amfiteatr, ogrody społeczne, uporządkowanie zieleni na terenach otwartych, infrastruktura sportowa i plac zabaw. Równolegle do URBiNAT, władze miasta zaczęły rozwijać miejski projekt wspierany przez ANRU, Francuską Agencję Odnowy Miejskiej z budżetem na 121 milionów euro.
Obszar opracowania – Nantes. Źródło: Nature for Innovative and Inclusive Urban Regeneration (NATiURB) on 16 & 17 June in Milan – Book of Abstracts, s. 21
3. Sofia
Ten projekt ma na celu poprawę środowiska miejskiego poprzez zbudowanie tzw. „Zdrowego Korytarza” w wielkiej skali, opartego w głównej mierze na innowacyjnych rozwiązaniach przyrodniczych, które łączą techniczne i miękkie działania oraz na pobudzeniu podmiotów i zasobów ludzkich w celu osiągniecia celu zrównoważonego rozwoju i spójności społecznej. Projekt łączy dwa parki miejskie zlokalizowane na dwóch końcach dzielnicy będącej obszarem opracowania oraz transport publiczny. „Zdrowy Korytarz” w Sofii jest parkiem liniowym składającym się z czterech stref zintegrowanych z miejscami, na których zostały zaproponowane rozwiązania oparte na przyrodzie. Każda ze stref charakteryzuje się pasywną i aktywną podstrefą. Strefy pasywne służą do spotkań rodzinnych i rekreacji, natomiast aktywne – do gier na świeżym powietrzu dla wszystkich zainteresowanych mieszkańców, zajęć sportowych i imprez publicznych.
Obszar opracowania – Sofia. Źródło: Nature for Innovative and Inclusive Urban Regeneration (NATiURB) on 16 & 17 June in Milan – Book of Abstracts, s. 22
4. Høje-Taastrup
Obszar opracowania w mieście Høje-Taastrup w Danii zlokalizowany jest w zielonej dzielnicy zwanej Gregersen kvarteret, gdzie znajduje się mieszkalnictwo prywatne i socjalne. Obszar mieszkalnictwa socjalnego Gadehavegård zostanie włączony do procesu rewitalizacji w ramach planu rozwoju, który ma być w pełni zrealizowany do 2030 r. W tym samym czasie w pobliżu lokalnej stacji kolejowej zostanie zrealizowany projekt zagospodarowania terenu przestrzeni miejskiej. Celem jest stworzenie zdrowego korytarza, który połączy oba te projekty w oparciu o lokalną diagnostykę prowadzoną od jesieni 2019 do wiosny 2022 roku, a także działania prowadzone z mieszkańcami w 2022 roku.
5. Brussels
Żywe laboratorium projektu URBiNAT znajduje się w peryferyjnej dzielnicy zwanej Neder-Over-Heembeek miasta Bruksela, która przed przyłączeniem się do miasta w 1921 r. była flamandzką wioską. Na terenie dzielnicy znajduje się wiele budynków socjalnych otoczonych zielenią miejską. Obszar ten jest złożony z uwagi na różny poziom życia jego mieszkańców, rozwija się dynamicznie i jest pewnego rodzaju wyzwaniem dla projektantów. Na wyznaczonym terenie przeprowadzono lokalną diagnozę, która trwała od jesieni 2019 r. do jesieni 2021 r. Wyniki analizy zostały przedstawione w postaci kolorowej mapy. Obecnie rozpoczęto fazę współprojektowania, której celem jest wspólne wypracowanie rozwiązań projektowych, mających na celu utworzenie tzw. “zdrowego korytarza”.
Obszar opracowania – Bruksela. Źródło: Nature for Innovative and Inclusive Urban Regeneration (NATiURB) on 16 & 17 June in Milan – Book of Abstracts, s. 24
6. Siena
URBiNAT w Sienie skupia się na dzielnicy Ravacciano położonej blisko historycznego centrum, która jest oddzielona od miasta zieloną doliną. URBiNAT stara się stworzyć „zdrowe korytarze” łączące dzielnicę z miastem przez istniejącą dolinę, aby poprawić warunki ekosystemowe. Celem projektu jest zaangażowanie obywateli i decydentów w podejmowanie decyzji i tworzenie kreatywnych strategii w celu wzbogacania funkcji miejskich i usług dla lokalnych społeczności. Ponadto oczekuje się, że będzie to model rozwoju możliwy do powielenia, który zostanie wdrożony w innych dzielnicach, w celu poprawy jakości życia mieszkańców.
Obszar opracowania – Siena. Źródło: Nature for Innovative and Inclusive Urban Regeneration (NATiURB) on 16 & 17 June in Milan – Book of Abstracts, s. 25
7. Nova Gorica
Nova Gorica to młode miasto, położone w zachodniej części Słowenii, na granicy z Włochami, pomiędzy Alpami a Morzem Adriatyckim. Wraz z sąsiednią Gorizią na terenie Włoch tworzy konurbację miejską. Miasto jest skoncentrowane na poprawie warunków zamieszkania swoich obywateli poprzez tworzenie bardziej przyjaznych rozwiązań projektowych opartych na naturze. Dotyczy to obszaru wzdłuż potoku Koren w kierunku miasta Gorizia we Włoszech. Działania URBiNAT będą prowadzone równolegle z działaniami na rzecz Europejskiej Stolicy Kultury 2025 w ramach koncepcji GoBorderless 2025. Ustanowienie „Zdrowego Korytarza” URBiNAT w Nowej Goricy ma na celu ponowne połączenie kulturowych, społecznych i środowiskowych punktów historycznych jako sposób na wzmocnienie obywatelstwa i integracji społecznej po obu stronach granicy.
Obszar opracowania – Nova Gorica. Źródło: Nature for Innovative and Inclusive Urban Regeneration (NATiURB) on 16 & 17 June in Milan – Book of Abstracts, s. 26
8. Khorram Abad
Khorram Abad jest głównym miastem w zachodniej części Iranu, jest stolicą prowincji Lorestan oraz centrum cywilizacji sięgającej tysięcy lat. Ma wspaniałe zasoby naturalne i bogatą historię, ale na niektórych stare dzielnicach i przedmieściach Khorram Abad występuje wiele problemów społecznych, gospodarczych i funkcjonalnych. Dzięki lokalnym potencjałom takim jak bogate dziedzictwo i zasoby kulturowe, puste działki jako szansa na interwencję, a także partycypacja społeczna, istnieje wiele społecznych i ekonomicznych możliwości poprawy sytuacji w dzielnicach obszaru badań przy użyciu lokalnych rozwiązań opartych na naturze (NBS).
Obszar opracowania – Khorram Abad . Źródło: Nature for Innovative and Inclusive Urban Regeneration (NATiURB) on 16 & 17 June in Milan – Book of Abstracts, s. 27
Drugi dzień konferencji 17 czerwiec 2022 r.
Drugi dzień konferencji na terenie kampusu uniwersyteckiego IULM. Źródło: IRMiR
Drugi dzień konferencji naukowej odbył się na terenie kampusu uniwersyteckiego IULM i poświęcony był dyskusji na temat koncepcji, metodologii i praktyk w dziedzinie urbanistyki. Eksperci z całego świata dzielili się swoją wiedzą i doświadczeniem z różnych perspektyw – od akademickiej, poprzez specjalistyczną wiedzę urbanistyczną i projektową, aż po doświadczenia z pracy terenowej i społecznej na rzecz lokalnych społeczności.
Konferencja naukowa obejmowała pięć głównych tematów:
- Współtworzenie NBS (czyli rozwiązań opartych na naturze) dla zrównoważonych miast.
- Innowacje w przestrzeni publicznej dla miast sprzyjających włączeniu społecznemu.
- Zmiany w zarządzaniu na rzecz innowacyjnych miast.
- Angażowanie obywateli w współtworzenie zrównoważonych miast.
- Zmiana gospodarki na rzecz sprawiedliwych miast.
W ramach 20 sesji tematycznych wystąpili eksperci z 31 krajów takich jak: Hiszpania, Wielka Brytania, Włochy, Portugalia, Słowenia, Niemcy, Norwegia, Cypr, Brazylia, Polska, Turcja, Belgia, Maroko, Hong Kong, Argentyna, Bułgaria, Korea Południowa, Holandia, Tajwan, Szwajcaria, Indie, Ekwador, Tajlandia, Francja, Rumunia, Iran, Szwecja, Malezja, Rosja, Oman i Serbia i przedstawili łącznie 83 prezentacje (osobiście i online).
Szczegółowy opis konferencji znajdziecie Państwo na stronie projektu tutaj
Publikacja z konferencji do pobrania tutaj
oraz w bibliotece naszej strony projektowej do pobrania tutaj
Szczegółowy opis projektu URBiNAT znajdziecie Państwo tutaj
