Polityka miejska i spójność terytorialna były tematami dwóch nieformalnych spotkań ministrów z krajów członkowskich Unii Europejskiej, które odbyły się 30 listopada i 1 grudnia 2020 r. Podczas pierwszego z nich przyjęto Nową Kartę Lipską, podczas drugiego – Agendę Terytorialną UE 2030. W obu wydarzeniach uczestniczyła Małgorzata Jarosińska-Jedynak, wiceminister funduszy i polityki regionalnej. Około 60 procent ludzi na świecie mieszka w miastach. W Unii Europejskiej ten odsetek jest jeszcze wyższy. Rozwój miast i obszarów podmiejskich oraz związane z nim wyzwania, takie jak ochrona klimatu, dostęp do infrastruktury, zmiany demograficzne to jedne z najważniejszych kwestii poruszanych na forach międzynarodowych. Były one również tematem spotkania przedstawicieli rządów krajów Unii Europejskiej, samorządów oraz instytucji europejskich zajmujących się polityką miejską. Oba wydarzenia stały się także okazją do przyjęcia dwóch dokumentów ważnych dla wspólnoty europejskiej.
Nowa Karta Lipska
Pierwszy z nich to Nowa Karta Lipska, która wyznacza kierunki rozwoju miast europejskich i jest aktualizacją pierwszej wersji Karty Lipskiej na rzecz zrównoważonego rozwoju miast europejskich przyjętej przez unijnych ministrów w 2007 roku. Za koniecznością jej aktualizacji ministrowie opowiedzieli się w Deklaracji Bukaresztańskiej w 2019 roku.
Nowa Karta Lipska to zbiór strategicznych zasad i kierunków dobrego zarządzania miastami, który określa politykę miejską w Europie po 2020 roku. Postulaty z pierwszej wersji dokumentu są nadal aktualne, natomiast Nowa Karta Lipska mocno podkreśla potrzebę transformacji w kierunku miast sprawiedliwych, zielonych i produktywnych.
Polska była aktywnym partnerem prezydencji niemieckiej podczas prowadzenia dialogu dotyczącego założeń Nowej Karty Lipskiej i procesu przygotowywania tego dokumentu. To dobry przykład współpracy europejskiej na rzecz rozwoju miast. Chcemy go wykorzystać podczas przygotowań do 11. edycji Światowego Forum Miejskiego, które w 2022 roku odbędzie się w Katowicach – podkreśliła Małgorzata Jarosińska-Jedynak. Wiceminister przypomniała również, że międzynarodowe dokumenty dotyczące rozwoju miast to ważne punkty odniesienia dla prowadzenia krajowej polityki miejskiej.
Rozpoczęliśmy już aktualizację Krajowej Polityki Miejskiej z perspektywą do 2030 roku. Uwzględniamy w niej zasady i kierunki rozwoju miast przedstawione w Karcie Lipskiej – zaznaczyła wiceminister.
Spójność w różnorodności
Drugim dokumentem, przyjętym przez europejskich ministrów 1 grudnia, jest Agenda Terytorialna UE 2030. Ważnym elementem sukcesu realizacji Agendy Terytorialnej UE 2030 będzie zwiększenie spójności terytorialnej, sprawiedliwa i zielona Europa. Można to osiągnąć tylko poprzez zwrócenie większej uwagi na różnorodność miejsc w Europie. Pandemia COVID-19 zmieniła kształtowanie polityki i przyszłą perspektywę rozwoju. Wpływ pandemii i reakcje polityczne na kryzys różnią się w zależności od miejsca, co nie tylko pokazuje, że przestrzeń ma znaczenie, ale także jak bardzo nasze terytoria są współzależne.
Spójność terytorialna powinna odgrywać ważną rolę w procesie przywracania europejskiej gospodarki na właściwe tory po kryzysie wywołanym przez pandemię. Współpraca terytorialna, w tym także makroregionalna, określając wspólne cele niezbędne do walki z kryzysem, przyczyni się do zwiększenia odporności poszczególnych miejsc i opracowania bardziej efektywnych ścieżek rozwoju po pandemii. Można to osiągnąć tylko poprzez zwrócenie większej uwagi na różnorodność przestrzenną oraz potencjał rozwojowy poszczególnych regionów UE.
Tę możliwość daje przyjęta dziś Agenda Terytorialna UE 2030 z jej priorytetami jakimi są sprawiedliwa i zielona Europa wszystkich miejsc – powiedziała Minister Małgorzata Jarosińska-Jedynak.
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej jest liderem projektu pilotażowego do Agendy Terytorialnej UE 2030 „Understanding how sector policies shape spatial (im)balances: Region-Focused Territorial Impact Assessment” . Projekt dotyczy badania wpływu terytorialnego polityk publicznych.
Nowa Karta Lipska i Agenda Terytorialna UE 2030 przyjęte przez ministrów UE ds. rozwoju miast i spójności terytorialnej!
Komunikat prasowy w języku angielskim:
(https://www.bmi.bund.de/SharedDocs/pressemitteilungen/EN/2020/12/territoriale-agenda-en.html)
Więcej informacji na temat TA2030 można znaleźć na stronie internetowej:
https://www.territorialagenda.eu/home.html
Internetową wersję nowego Atlasu dla Agendy Terytorialnej 2030 wraz z mapami można znaleźć na stronie:
Można go również pobrać (85 MB, dolna linia menu nawigacji).
TA2030 i Atlas zostaną przetłumaczone na wszystkie języki UE na początku 2021 roku.
Towarzyszą im również Konkluzje Rady w sprawie wytycznych na temat rozwoju obszaru miejskiego i terytorialnego zatwierdzone przez the Structural Measures Working Party w ramach silence procedure i zostały przyjęte przez COREPER i Radę w dniu 17 grudnia 2020 r.
