Rumia
Okres realizacji działań rewitalizacyjnych
W uchwale Rady Miejskiej Rumi nr XXIV/241/2016 z dnia 19 maja 2016 r. (zmienionej uchwałą Nr XXV/246/2016 z dnia 30 czerwca 2016 r.) w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji w Gminie Miejskiej Rumia wskazano trzy podobszary obszaru rewitalizacji: Stara Rumia, Zagórze i Towarowa. Zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy o rewitalizacji w przypadku podziału obszaru rewitalizacji na podobszary Gminny Program Rewitalizacji jest opracowywany z podziałem na podobszary.
We wspomnianej uchwale, poprzedzonej konsultacjami społecznymi w dniach 12.04.2016 r. – 12.05.2016 r., zadecydowano, że cały obszar zdegradowany w Rumi zostanie wyznaczony jako obszar rewitalizacji. Łącznie obszar rewitalizacji stanowi 15,46 % powierzchni Gminy Miejskiej Rumia, co stanowi mniej niż 20% całego obszaru i jest zamieszkały przez 13,33 % jej ludności, co stanowi mniej niż 30% mieszkańców. Tym samym wymogi art. 10 ust. 2 ustawy o rewitalizacji zostały zachowane.
Charakterystyka problemów obszaru rewitalizacji
- Sfera społeczna
Pogłębiona diagnoza obszaru rewitalizacji wskazuje na istnienie problemu bezrobocia przede wszystkim na podobszarze Zagórza, natomiast niewielka skala zjawiska w pozostałych dwóch podobszarach pozwala stwierdzić, że bezrobocie nie jest tam problemem dominującym. Z bezrobociem ściśle związany jest problem ubóstwa. Koncentracja tego problemu jest znacząca – według danych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej spośród rodzin pobierających zasiłki ze względu na ubóstwo w całej Rumi, prawie 26% zamieszkuje obszar rewitalizacji. Na podobszarze Towarowej, często osiedlają się na pobyt krótkotrwały rodziny wielodzietne, zmagające się w danym czasie z problemami materialnymi. Na terenie Starej Rumi 1 zamieszkuje duża grupa osób starszych oraz osób mających problemy z usamodzielnieniem się i mimo dorosłego wieku wciąż zamieszkujących ze swoimi rodzicami. Oznacza to potrzebę usuwania barier wejścia tych osób na rynek pracy oraz kształcenia kompetencji społecznych. Na etapie pogłębionej diagnozy obszaru rewitalizacji zidentyfikowano 9 podmiotów z sektora organizacji pozarządowych, które aktywnie działają na obszarze rewitalizacji.
- Sfera przestrzenno-funkcjonalna
Każdy z analizowanych podobszarów ma swój specyficzny charakter w ujęciu przestrzennym. Stara Rumia 1 to przede wszystkim ciąg terenów rekreacyjno-sportowych wzdłuż Zagórskiej Strugi oraz inne obiekty publiczne w rejonie Placu Kaszubskiego – kościół, szkoła podstawowa, targowisko, obiekty MOSIR. Pozostałą część podobszaru stanowi zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna z pojedynczymi obiektami usługowymi, zaś w części północnej podobszaru przeważają tereny niezainwestowane, z których część stanowi rezerwę terenu pod budowę obwodnicy. W strukturze przestrzennej Zagórza widoczny jest znaczny udział zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, dominantą przestrzenną tego obszaru stała się natomiast Galeria Rumia. W podobszarze tym zlokalizowane są takie obiekty publiczne jak: Urząd Miasta, Powiatowy Zespół Placówek Szkolno-Rewalidacyjno-Wychowawczych, kościół, oraz obiekty komercyjne, m.in. Galeria Rumia, hotel Biały Dworek. Znaczny udział terenu przypada na tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, która jest wymieszana z zabudową wielorodzinną. Szczególną uwagę spośród tych terenów ze względu na swój potencjał jako przestrzeń publiczna zwraca Wzgórze Markowca. Jest to teren zieleni nieurządzonej – nieformalne miejsce wypoczynku ze względu na jego ogólnodostępny charakter oraz atrakcyjną lokalizację. Struktura przestrzenna podobszaru Towarowa związana jest ściśle ze zjawiskiem rozlewania się zabudowy – jest to obszar zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Na terenie tym rozwija się w dalszym ciągu zabudowa mieszkaniowa – widoczne są nowe rejony inwestycyjne, brak jest natomiast obiektów służących zapewnieniu odpowiedniego funkcjonowania tego terenu, w tym m.in. przestrzeni publicznych pozwalających na wypoczynek oraz integrację mieszkańców.
- Sfera techniczna
W obrębie podobszarów Stara Rumia 1, Towarowa oraz Zagórze zabudowa mieszkaniowa, obiekty o charakterze komercyjnym oraz obiekty użyteczności publicznej podlegają bieżącym remontom i naprawom. Niemniej jednak w poszczególnych podobszarach znajdują się obiekty wymagające modernizacji, dostosowania do pełnionej funkcji czy poprawy warunków zamieszkania/użytkowania, są to m.in. budynki komunalne zlokalizowane na Zagórzu. W ramach podejmowanych prac związanych z rozbudową poszczególnych budynków część z nich została fragmentarycznie zmodernizowana. Budynki te wymagają jednak przeprowadzenia kompleksowych prac modernizacyjnych, m.in. ze względu na potrzebę poprawy warunków życia ich mieszkańców, a także poprawę estetyki budynków i ich wizerunku w przestrzeni miasta oraz poprawę energooszczędności. Podobnie modernizacji wymaga część obiektów znajdujących się w części podobszaru Stara Rumia 1. Pozostałe obiekty budowlane, takie jak obiekty sportowe czy rekreacyjne są w stanie dobrym, z wyjątkiem wymagających remontu obiektów sportowych.
- Sfera środowiskowa
W strukturze użytkowej gminy Rumia dominują tereny leśne. Stanowią one aż 44% powierzchni gminy, podczas gdy tereny zabudowane i zurbanizowane to niespełna 30%, zaś użytki rolne – 26% To właśnie w bliskim sąsiedztwie terenów leśnych Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego znajdują się podobszary Zagórza i Towarowej. Walory przyrodnicze TPK sprawiają, że jest to atrakcyjny turystycznie teren. Inne obiekty pełniące ważną funkcję przyrodniczą na obszarze rewitalizowanym to przede wszystkim: korytarz ekologiczny Zagórskiej Strugi, Wzgórze Markowca, pomniki przyrody (na obszarze rewitalizowanym lub w jego bliskim sąsiedztwie znajdują się 4 spośród 29 rumskich pomników przyrody). Zagórska Struga przepływa zarówno przez podobszar Zagórze, jak i Starą Rumię 1. Rzeka ta oraz jej dolina stanowią duży walor przyrodniczy. Z kolei Wzgórze Markowca znajdujące się na Zagórzu stanowi punkt widokowy na Pradolinę Kaszubską, Zatokę Gdańską czy Kępę Oksywską. Jednym z czynników obniżających jakość życia mieszkańców jest wysoki poziom hałasu. Wywołany jest on dużym natężeniem ruchu drogowego, zwłaszcza w pobliżu ciągu drogi krajowej nr 6. Należy również pamiętać o tym, że granicą podobszarów Zagórza i Towarowej są tory kolejowe, w skutek czego na poziom hałasu w podobszarach oprócz hałasu drogowego wpływa również ruch kolejowy. Stara Rumia 1 zmaga się z kolei z innym istotnym problemem – przekroczeniem dopuszczalnego poziomu zanieczyszczeń powietrza. Zanieczyszczenie powietrza w strefie pomorskiej to głównie zanieczyszczenia pochodzenia antropogenicznego. Największy wpływ na stan zanieczyszczenia powietrza wywiera ogrzewanie budynków (niska emisja) – w obrębie podobszarów dominują indywidualne źródła ciepła, produkcja energii cieplnej i przemysł (emisja punktowa) oraz ruch komunikacyjny (emisja liniowa) – przez podobszar Zagórze przebiega droga krajowa o wysokim natężeniu ruchu, większej emisji zanieczyszczeń należy spodziewać się także wzdłuż drogi wojewódzkiej i dróg powiatowych przebiegających przez poszczególne podobszary.
- Sfera gospodarcza
Stara Rumia 1 jest podobszarem o stosunkowo dobrej kondycji gospodarczej, a poziom przedsiębiorczości i aktywności zawodowej jest tam na relatywnie wysokim poziomie. Na Zagórzu można zaobserwować również wysoki poziom przedsiębiorczości, niestety głównym problemem jest tam brak stabilizacji działalności podmiotów gospodarczych. Podobszar Towarowa, cechuje się zdecydowanie najniższym poziomem aktywności zawodowej i przedsiębiorczości. W ostatnich latach pojawia się stosunkowo niewiele nowych podmiotów gospodarczych. Na Zagórzu występuje najwięcej jednoosobowych działalności gospodarczych i małych sklepików. Na terenie podobszaru nie ma natomiast zakładów produkcyjnych. Na podobszarze Towarowa oprócz sklepów dominują raczej magazyny, skład węgla czy punkt wymiany części samochodowych. Stara Rumia 1 to z kolei podobszar, w którym dominuje zabudowa jednorodzinna i tereny zielone, a wśród nielicznych działalności gospodarczych dominują niewielkie punkty usługowe.
Opis charakteru zabudowy obszaru rewitalizacji
Odsetek budynków mieszkalnych wybudowanych do roku 1968 lub 1973 dla poszczególnych podobszarów wynosi odpowiednio: Stara Rumia – 45%, Zagórze – 40%, Towarowa – 25%. Dane te potwierdzają faktyczny rozwój układu przestrzennego Rumi, której podstawę dały dwie wsie oraz wybudowania Lotniska, Białej Rzeki, Janowa i Szmelty. Podobszar Towarowa jest wynikiem dalszej ekspansji terenów zurbanizowanych, stąd też odsetek starych budynków jest znacznie mniejszy.
Na podobszarach objętych programem rewitalizacji znajdują się między innymi komunalne zasoby mieszkaniowe spełniające głównie funkcje socjalne. Najwięcej lokali komunalnych znajduje się na Zagórzu. W pozostałych podobszarach liczba lokali komunalnych oraz socjalnych jest znacznie niższa. Stan techniczny budynków, w których znajdują się lokale komunalne jest mocno zróżnicowany. Potrzeby remontowe obejmują części wspólne budynków – elewacje, klatki schodowe, piwnice, dachy itp. Oprócz poprawy bezpieczeństwa i estetyki budynków, poważnym wyzwaniem jest zwiększenie efektywności energetycznej budynków, co w dłuższej perspektywie czasowej doprowadzi do oszczędności. Oprócz potrzeb w zakresie remontów i powiększenia zasobu komunalnego, kolejnym wyzwaniem dotyczącym warunków zamieszkania na obszarze rewitalizacji (zwłaszcza Zagórza) jest lepsze zagospodarowanie przestrzeni publicznej, które z jednej strony poprawiłoby estetykę osiedla, z drugiej zaś sprzyjałoby większej integracji społecznej mieszkańców.
Główne działania rewitalizacyjne
Wyznaczony w oparciu o obiektywne i mierzalne parametry, obszar rewitalizacji w Rumi składa się z trzech terenów o dość odmiennej historii, odmiennych cechach i problemach. Z jednej strony obejmuje on tereny borykające się z różnymi problemami, a z drugiej zlokalizowano w nim wiele obiektów i miejsc, których znaczenie dla miasta jest kluczowe i ma wiele potencjałów. W wyniku przeprowadzonej diagnozy w Gminnym Programie Rewitalizacji wytyczono:
- Cel strategiczny: Aktywni Rumianie w mieście zintegrowanym społecznie i spójnym przestrzennie.
- Cele szczegółowe:
- CEL 1: Efektywne i nowoczesne usługi publiczne, w tym na rzecz rodzin i grup defaworyzowanych;
- CEL 2: Aktywni mieszkańcy, integracja społeczna i lepsze warunki życia na obszarze rewitalizacji;
- Cel 3: Spójność i przestrzenna i gospodarcza Rumi;
- Specjalna Strefa Rewitalizacji (SSR)
Ustanowienie i narzędzia SSR
- Data ustanowienia SSR: 02.03.2022 r.
Obszar obowiązywania SSR: W związku z uchwałą nr XXXV/492/2021 Rady Miejskiej Rumi z dnia 16 grudnia 2021 r. zmieniającą uchwałę nr XV/203/2019 Rady Miejskiej Rumi z dnia 12 grudnia 2019 r. zmieniającą uchwałę nr XXXV/445/2017 z dnia 25 maja 2017r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Miejskiej Rumia na lata 2017-2030 ustanawia się na całym obszarze rewitalizacji w Rumi, wyznaczonym uchwałą Rady Miejskiej Rumi nr XXIV/241/2016 z dnia 19 maja 2016 r. zmienioną uchwałą nr XXV/246/2016 z dnia 30 czerwca 2016 r., Specjalną Strefę Rewitalizacji, dalej zwaną Strefą. - Narzędzia wskazane w SSR: Strefę ustanawia się w celu zapewnienia sprawnej realizacji przedsięwzięć rewitalizacyjnych, o których mowa w art.15 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji.
- Poziom dofinansowania nakładów koniecznych w zasadach udzielania dotacji w SSR: 50% – roboty lub prace przewidziane w ustawie bez dodatkowego uszczegółowienia.
- Termin ogłaszania o naborze wniosków o dotacje w SSR: brak
- Termin składania wniosków o dotacje w SSR: brak
- Skład komisji oceniającej: brak
- Liczba ogłoszonych naborów: brak